GAZA STRIP

Friday, January 23, 2009

Location of Gaza StripImage via WikipediaGAZA STRIP

-Ginshanglian, Delhi

Gaza strip, tulai leh malai a pat a na minthang sa, tunai a Palestine mi 2000 ding vel mualliamna gam tung taang a thei kha nailou te a ding in thei khamkham ki houvai izaww…. Ka thei mama hi kachi na vang hisam lou ahi.

Gaza Strip ahileh Mediterranean Coast dung a um gam beh neunou khat ahi. Upate gen daan hileh thangkhit suphang chia ding vela hi giap hi. Km 40 vel a sau, Km 5-10 ding vel a lian, Isreal leh Egypt tetuo kal a um ahihi. A suah leh mal lam ah (Est&North) lam ah Isreal a um a, asimlam (South) ah Egypt a um hi. Tam gamkai a akhopi lianpen min kila a Gaza Strip kichi ahi. Tam gambeh neunou sung ah Palestine mi 1.4 Billion vel a um phit phet hi.

A Histori

Kum Zaabi 16 na laikim lai (Mid 16th Century) apat in Galpi khatna(WW -I) tan Ottoman Empire neiy ah a um hi. Galpi jou in Palestine a British thunei khumna nuai ah a um a, Israel in 1948 a a zalenna a puon nuo in Egypt in la/luo in Israel-Arab gal(1948) a pian law hi. 1949 in Israel leh Egypt ki thukima ki houlem in Egypt thunei khum in Egypt gam daan in a um hi. Tam ahileh 1949 apat in 1967 tan ahia,(1956 a Israel in ha 5 ding vel a opkhum sung tellou in ahi). Hinanleh Egypt in tam strip pen ama gam daan in akoi ngai sih a, a gam sung a tengte jong Egypt in Mi-leh-Sa hina (citizenship) ngel jong a pe sih a, tam gamkai pen Sepai Lubawh(Governor) etkolna nuai ah a koi giap hi. Israel in agam apat Palestine mi a naw khiat te tam strip a kibube in a gam ah mi a pung sah mama hi. 1967 in Egypt leh Israel hing kidou kia in Israel in 1994 tan a thunei khum(laa) hi.

1993 in Israel leh Palestine kal a lemna thuhun Oslo, Norway ah abawl ua, tuomi thuhun(Accord) dungjui in tam gamkai a Solkal pen Palestine khut a s/tuan ahi. Hinanleh tam Accord dung jui in Israel in Gaza gam, avan li lai, tuitung, tuipi piau, tuigalsat theina leh gamtuam apat lah lut leh Puah khiat (Inport & Export) chite ah a thunei khum nalailai hi.1994 in Israel sepai ten Gaza nuosie in Palestinian thunei tu Yasser Arafat vaihawmna nuai a ki vaihawm uhi. Ahin, Israel solkal in 2005 in a sepaite ala khe pan giap a, September ha 2005 in Israel in sepia thuneina tawh a vaihawm khum na a lakhe pan giap hi.

Israel in Gaza Strip nuosie nanleh sildangdang a agam khantou thei na diingte a khah sah jiah in tam gamkai pen a khang diing bang in a khang thei tahtah sih a, gam jawng leh khovel theipi phah gam ahi sih hi. Gaza a ding a khovel dang tawh a ki jawp theina um sun Rafah Crossing pen kenglam mai dingin Israel in a hon sah giap hi. Tam mai hilou in tam gamkai a ding a niteng pawimaw te len van mawngmawng lahlut phal ahi sih a, puoh khiat mai phalpiah ahi. Official tah a tam gam a ding a panpi na a lut theina sunsun Sufa leh Karmi Crossing te pen Israel sepaite thunei khum ahi nalai hi. Israel in tam gam a ding a niteng pawimaw sil leh teen, neh leh taah te luang lut leh luang khia/pawt ding te a control hoimama a, a changchang chiang in niteng vanjahte nasan kisam in a koi jel vanuh hi.

Tambangte pawna leh thangpai suo in ballot tungtawn a gam mi ten January 2006 in Hamas kichi pawlkhat a tawsawn ua a lawching sah mama uhi. Tam jiah ma in Isreal –USA- leh European Union te a subuai mama mai a, atou muang sah thei sih uhi. Tuochiin upai/lampi dang um nonlou in Hamas pen Terrorist Organization chiin a pom ua , a puang jah uhi. Tuochiin Gaza a lut ding panpina (Aid) tengteng khah sah in a nehsuina uh a suhsiat sah ua, a Economy uh a phuo kei uhi

Hamas in Israel kichi gam um ahi lam a theipi kha sih a a pom sih hi. Tamte jiah in Hamas ten thangpai suo in Gaza Strip a pat a gamlalou lou a um Israel gam leh khua te Local Made Rocket, Thauvui chite in a gal suong sese uhi. Gaza a pat a suangsephah a gam laa (a nai) Israel mite teen tamna khua Serdot chivel khut thah haunan a jang maimai uhi.

Laisiangthou in a geen bang in Isack hah leh suante leh Ismail hah leh suonte Thukhenna ni tan in a kituoh malmal sih ding uhi. Tambang buaina pen a patna ahisih a atawpna jong ahing hinai sih diinghi. Maban a dingte tawh te in tam bang a ki bei maimai n ate pen a keb ding in jong a ching sih ding hi. Ki gaal gin ngai chi daan a ve maw guaiiiii.

Reblog this post [with Zemanta]

Read more...

Bang ????????? WHY

Tuesday, January 13, 2009

Bang, Bangma, Bangmalou
-Shang Samte
Mihing hinkhuo ah theisiamlouna ,lungkhamna, lunggell vungvung na leh daana chite pen a um ding mawng ana hi daan hi. I kinep lou daan ahiei,I ki lamet loud an leh I ngaituophalou lou tan a lung ngaina te I tuah chiang in I ling gim in ngaituo na sang hi. Tam bang hun chiang in ki lung gel a, apaisa hun a I gamtat daante ahiei I khohei gamtat daan teleh I hamkamsuo te bang I ngaituo kha let in ki gammang kha dehdeh hi. Tua chiin… Oh!! Tuo jieh ma hiding ave maw bang ki chi in I bawl I sep masang bang ki tuot tuot in I vang I ngaw ua,Pasian gawtna ahisih leh mi khat sapsiet n ate song bang hi ding in ki tuot thei hi. Ahilou tawp in jing bang e khat paap cxhiote bang ki ging maw hi. Tam bang hun chiang in eima ah dawhna tuomtuom thupi tahtah te in in khuai vaitung hing bang sah thei hi. Bang jieh adiei?? Bang chi daan? Bang chiiiiiinnnnn.

Tamte jieh mai hilou in siltha thutha leh sil lamdang tahtah te ahing tung chiang in jong a na ngah jing BANG(why) chi thuteng a um jing hi. Gentena in ; Bang diing a kum tha um thei a diei? Bang diing a vangpha /vang sia ka diei ? bang ding a kho um daan leh hui laan dante um thei a diei ?Bang ding a tam bang sil teng tung thei a diei??? Tam bang dawhna tepen nuijaat huai sim nanleh a tahtah ahi hi. Bang dinn ……. A bei ngai sih ding hi.

Tambang ahi taah leh ‘a jieh’ khat teitei beh um ngei ding chi na ahia, a um a ngaia a um ding mawng jong ahi. Ahin banging bang jih a diei chi chien tah a va thei tel chit chiat a a vas au kaan khelkhelding a poi maw na diei?? Khovel lam leh Telsuina te ah tam dohna ‘Bang’ chi pen silt eng bul ahia,ngaituo ngai tuo tuo a ngai tuo khiat diing ma ahi. Pu APJ Abdul kalam in a gel “Wings of fire”ah “Dream ..dream and dreammmmmm” ana chi hi. Ngaituo a hisap ditdet ding ma hi.

Ahin mihing niteng hinkhuo ah I khohei I gamtat nate tengteng ah tam dohna BANG chi pen ngai tuotuo poimaw khel khel lou ahi. A jiapen Telsuina hi vateh lou ahi man in. Pai suol thei na lampi jong ahi. Na tung a sil tung te ,hamphat hamsiet na , na nui na na taina leh na daa na cho te va kan a eima leh eima ki dawh doh pen damthei huai lou jaw hi. Bang jieh in chi in bang jia ma hing tun giep ding hi.

Thangpu pen Niang bawi in a itt mama a , nanleh bang ma thupi leh bang ma lou jien in a khen maw hi. Tuo chiin Niang bawi in naa a sa mama hi. Bang diin a tam bang teng nuo a ahing hichi bawl maw a diei chite bang a nagi tuo tuo a ma leh ama a ki dong dong mai ta hi. A jiah thei siam sawm tei tei in a ngao tuo tuo jing hi. A lungsima lung tang mai hilou in a tah as mel puoh ah jong akilang jou hial hi. Tua ma bangin Thang pu jong a tha lawp leh a tai tuom sih hi. Deinu a ofis a tun in a boss pan Pink Slip an ape hiau hi. Tam Pink Slip a mu tah in Deinu a mai suo ah thanuamna a um sih a bang ma thu ki gen nasa lou a laiki piah chi in a thei siam sih hi. Ofis a mun nei nonlou ahi man in inn lam a aki le mai a ngai ta hi. Bang jiah chi a diei chiin lam tung tawn ah aki ngai tyuo tuo mai hi. A ngai tuo na ah inn tung ta leh a pasal, a tehpu leh a tehpi leh a tate kung ah bang a gen ta diei chiin lam tungtawn in a tuattuat ta mai hi. Tuochiin mijousia in ama mai en a nuisat in a mu mawh hi. A mu ten sepna nei nonlou nu chia nuichiam na a jang uh bang in aki ngai tuo a amu mawh a a haasia hi.

Tam bang hunlaitah a silumdaan , a sil tung leh a um daan te sang in Bang jieh a diei chi thei chei a ut na a baei tuan soih a a thanuam na aa ngiam sah tuan sih a alian jaw hi. Tamte sang ma in bang chiin I sual ei?bang I chi ngaituo a bang I law a bang I chi te leh bang I chi pom ei chite a poimaw jotham tham a a thupi jaw hi. Tambang hun ah theisiam a pomsiam ding ahi leh silteng theisiam sese ngailou ahi chi I thei siam mama a ngai hi.Tam pen a poimaw en leh a lianpen ahi. Tuo chilou in I kipah in I lungkim thei sih dinghy.

Lungkim jawsem leh kipah josem a I umthei na ding a poimaw pen ahi leh … A poimaw lou tantan pi a sil tengteng pi lungkham pipi ding hilou ahi chi ahi. Lungsim tawldam na pen poimaw masa jaw hi. Kipahna,Taina,lungkimna te a ding a amelma lianpen uh “Bangjieh a diei” chi thuteng ahi. BANG ah AJIAHPEN chi um nanleh bang tengteng TAM jiehahi chi ngaisese lou ahi. Lunggimpi a ngaituo tham ngaitua thamlou sil um taluo hi. Ngaisah ding a um a, ngaisah lou a na suohsuoh ki suo tow chi nuasia ding jong a um hi. Bangteng sang an nangma poimaw jaw nahi daan na thei chet a ngai jaw hi. Na deidaan, na hatna , na lawchiin na, lawsapna leh bang tengteng nangma ahing choutu ten a thei ngai hi. Eima ki thei chian lkoupi ami dang teng I theisiam a, asil teng pi leh I hun teng pi vasen ding hilou daan ahi. Pu Albert Einstien in a shi kuon in “ Sometimes I suspect that my life has been a waste . I inquired into the farthest star and forget completely to inquire into myself……….. And i was the closest star” ana chi hi.

Silteng theisiam poimaw lou ahi chi ka thei siam theina ding in ka hinkhuo pumpi kana subei kha hi chiin French President lui Rene Coty in a chi hi. Khovel a sakhuo umtengteng phial in I kim I pam a sil tung teng ngaisah a thei chet sawm ding in koima a haanthawn kha sih hi. Guru Granth Sahib in khovel leh a sung asil um teng theisang in eime leh eima ki theisiam jo ding in a nuojuite hasot hi. A gena ah eima jong kithei loupi a miteng siltengteng I theisiam sawm pen I buaina thupi pen ahi ana chi. Laisiangthou in “ Mihing kal suon na teng Mangpan a chiamsa/a gel/ a tuot sa ahi a ,Tualeh mihing in a gamtatna bang a chi thei jou ding uoi “ a chi hi(Proverb 20:24)


A tawpna ding ah…. Very often as we move on life,mysteries and open ended situations we left behind, start falling into place . And invariably we realize as the coins starts finding their slots that every thing had a reason and time …………. And much as we have imagined , didn’t need us unraveling or understanding it………. Hei sung mun ahiei khat ah a silteng thei bukim khat a um hi……….. The Almighty.


Bang teng khu bangmalou ahi. Gualjawlna naah maw?...............???????????!!!!!!!!!!!

©
www.zabelleivangkhuoblogspot.com
shangsamte@yahoo.co.in

Read more...

My Blog List

  © Blogger template Newspaper by Ourblogtemplates.com 2008

Back to TOP